Tasarım tescili, bir ürünün dış görünümünü korur. Ancak her görünüm tescile konu olabilir mi? Peki ya ürünün normal kullanımda görünmeyen, içte kalan kısımları?
Bu yazıda şu soruların yanıtlarını bulacaksınız:
- Bir ürünün görünmeyen bölümleri tasarım tesciliyle korunabilir mi?
- TÜRKPATENT bu tür tasarımlara nasıl yaklaşır?
- AB ve uluslararası uygulamalar ne diyor?
Önce Temel Prensip: Ne Korunur?
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'na göre:
“Tasarım, bir ürünün veya ürün parçasının tamamının ya da bir bölümünün hatlar, şekiller, renkler, biçim, doku veya malzemeler yoluyla ve gözle algılanabilir şekilde ortaya çıkan görünümüdür.”
Yani korunabilecek tasarım:
- GÖRÜLEBİLİR olmalı
- ÜRÜNE uygulanan bir dış biçimi yansıtmalı
"Normal Kullanımda Görünmeyen" Kısımlar Tescil Edilebilir mi?
Cevap: Hayır, edilemez.
TÜRKPATENT ve ABIPO uygulamalarına göre, ürünün normal kullanım sırasında görünmeyen bölümleri tasarım koruması kapsamına girmez.
Örnekler ile Açıklayalım:
⃣ Korunamaz: Telefon Bataryası İç Tasarımı
- Batarya hücrelerinin iç yerleşimi veya lehim noktaları
- Kullanıcı tarafından görülmez → Korunmaz
⃣ Korunamaz: Buzdolabı Motor Bölmesi
- Alt panelin içindeki soğutucu tertibat
- Tüketici tarafından erişilemez → Korunmaz
⃣ Korunamaz: Çamaşır Makinesi Dişli Mekanizması
- Tambur içindeki çark yerleşimi
- Sadece teknik personele görünür → Korunmaz
Korunabilir: Şeffaf Kasa İçinde Görünen Unsurlar
- Şeffaf blender haznesi içindeki bıçak tasarımı
- Ürün çalışırken görünüyorsa → Korunabilir
TÜRKPATENT’in Yaklaşımı
TÜRKPATENT, AB direktifleri ve uluslararası uygulamalarla paralel şekilde hareket eder. Özellikle aşağıdaki durumlarda tasarım tescili reddedilir:
- Teknik zorunluluk sonucu oluşmuş detaylar (SMK m.59)
- Normal kullanımda görünmeyen parçalar (örneğin iç devre kartları)
- Sadece montaj sırasında görülen kısımlar
Resimli Örneklerde de dikkat edilir: Eğer sunulan çizimlerde parçalar sadece patlatılmış görünümde varsa ve günlük kullanımda görünmüyorsa, TÜRKPATENT bu bölümleri kapsam dışında sayar.
AB Uygulamasında da Aynı Mı?
Evet. AB Topluluk Tasarım Tüzüğü (CDR) Madde 4(2) şu ifadeyi içerir:
“Normal kullanım sırasında görünmeyen ürün parçaları tasarım korumasına konu olamaz.”
Avrupa Adalet Divanı, birçok kararında şunu vurgular:
“Kullanıcı ürünü ne şekilde kullanırsa kullansın, eğer parça görünmüyorsa, tasarım hakkı doğmaz.”
“Görünmez Detayları” Korumak İstiyorsanız Ne Yapabilirsiniz?
- Patent veya Faydalı Model korumasına başvurun (eğer yenilik ve buluş basamağı varsa)
- Tasarımınızı görünür hale getirecek çözüm yolları düşünün (örneğin şeffaf kaplama)
- Tescil stratejinizi sadece dış görünüme odaklayın – iç düzen yerine genel form önemlidir
Sonuç: Gözle Görünmeyen, Hukuken Korunmaz
Tasarım koruması için temel ilke şudur:
“Kullanıcıya görünmeyen, tasarım olarak da korunmaz.”
Bu nedenle başvuru yaparken sadece özgün olmasına değil, görsel olarak algılanabilir olmasına da dikkat edilmelidir.
Uzman Görüşü
Meslek Patent olarak, tasarım tescil süreçlerinizde sadece estetik değil hukuki geçerlilik açısından da güçlü başvurular hazırlıyoruz. Teknik ve görünmez unsurlar için doğru koruma türünü birlikte seçelim.
www.meslekpatent.com üzerinden bize ulaşabilir, ücretsiz ön değerlendirme alabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
