3D baskı ile üretilen ürünlerin tasarım tescili sürecinde bazı özel hususlar dikkate alınmalıdır, ancak bunlar ayrı bir hukuki rejime tabi değildir. Yani 3D baskı ürünleri için TÜRKPATENT, EUIPO veya WIPO gibi ofislerde ek bir başvuru şartı yoktur. Ancak, 3D baskının doğası gereği aşağıdaki kriterler özellikle önemlidir:
1. Yeni ve Ayırt Edici Olma Şartı
Her tasarımda olduğu gibi 3D baskılı ürünlerde de:
- Dünyada yeni olmalı (kamuya sunulmamış olmalı),
- Ayırt edici nitelikte olmalı (diğer tasarımlardan bariz şekilde farklı olmalı).
3D baskı ile kolay kopyalanabilen ürünlerde yenilik kaybı riski daha yüksektir. Bu nedenle tescilden önce paylaşım (sosyal medya, pazar yeri vs.) yapılmamalıdır.
2. Tasarımın Görselleri (Çizimler veya Fotoğraflar)
3D baskı ürünleri genelde hacimli ve fiziksel nesneler olduğundan tasarımın her açıdan net görsellerle sunulması gerekir:
|
Gerekli Açılar |
Açıklama |
|
Ön, arka, sağ, sol, üst, alt görünüm |
Zorunlu veya tavsiye edilen açılar |
|
İzometrik (perspektif) görünüm |
Özellikle karmaşık 3D yapılar için önerilir |
|
CAD çıktısı veya render |
Kabul edilir ancak fotoğraf veya çizim netliğinde olmalı |
3. Fonksiyonellik – Teknik Zorunluluklar
Tasarımlar sadece estetik görünüm için korunur.
3D baskı ürünlerinde genelde teknik işlevler olur (örneğin bir aparat, bağlantı parçası vs.)
Ancak:
Teknik zorunluluklar koruma dışıdır.
Örn: Bir parçanın vidalanabilmesi için gereken diş formu sadece teknikse, korunmaz.
Bu nedenle fonksiyonel olmayan estetik kısımların vurgulanması gerekir.
4. Tasarım Sahipliği ve Lisanslama
3D dosyalar dijital olarak hızla paylaşılabilir ve çoğaltılabilir:
- Tescil sahibi, başkasının izinsiz 3D baskı yapmasına karşı tasarım hakkını kullanarak müdahale edebilir.
- Açık kaynaklı paylaşılan dosyaların, tescil başvurusuna konu edilmesi durumunda önceki yayına dayalı ret riski oluşur.
5. Koruma Stratejisi:
|
Yöntem |
Not |
|
Sadece dış şekil tescili |
Görünüm odaklı koruma sağlar |
|
Birden çok varyasyonla çoklu tasarım |
3D modelin alternatif versiyonları birlikte korunabilir |
|
Patent + tasarım kombinasyonu |
Teknik yönü de varsa (örneğin yenilikçi bir mekanizma), ikili koruma düşünülmelidir |
Sonuç:
3D baskı ürünleri için özel tescil kriterleri yoktur, ancak görsel anlatım, teknik-fonksiyonel ayrım ve hızlı yayılabilirlik riski nedeniyle daha dikkatli hazırlanmalıdır. Özellikle:
- Tescil öncesi dosyanın gizliliğine dikkat edin,
- Her açıdan net görseller sunun,
- Teknik detaylar yerine estetik yönü vurgulayın.
Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
