Ticari hayatta sıkça karşılaşılan kavramlardan olan coğrafi işaret ve marka, çoğu zaman birbirine karıştırılır. Oysa hukuki anlamda ve koruma alanında çok farklıdırlar. Doğru kavrayıp kullanmak hem üreticiler hem de tüketiciler için kritik öneme sahiptir.
1. Coğrafi İşaret Nedir?
Coğrafi işaret, bir ürünün belirli bir coğrafi bölgeye ait olduğunu ve bu bölgenin doğal veya beşeri özelliklerinden kaynaklanan özelliklere sahip olduğunu gösterir.
- Ürün, belirli bir yörede üretilmeli ve
- O yöreye özgü kalite, ün, itibar veya diğer özellikler taşımalıdır.
Örnekler:
- “Antep Fıstığı” → Gaziantep yöresinde yetişen ve belirli kalite standartlarını sağlayan fıstık
- “İzmir Tulum Peyniri” → İzmir bölgesine özgü üretim teknikleriyle yapılan peynir
- “Çorum Leblebisi” → Çorum yöresinin meşhur kavrulmuş nohut ürünü
2. Marka Nedir?
Marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğerlerinden ayıran, onları tanımlayan işaret, isim, logo, slogan gibi unsurların toplamıdır.
- Marka, sahibine ürün veya hizmetleri üzerinde münhasır hak verir.
- Coğrafi bölge şartı aranmaz, istediğiniz isim veya logo olabilir (eğer ayırt edici ve tescile uygun ise).
Örnekler:
- “Arçelik” → Türkiye’nin önde gelen elektronik markası
- “Nike” → Spor ürünleri markası
- “Meslek Patent” → Marka vekilliği hizmetleri sunan firma ismi
3. Temel Farklar
|
Özellik |
Coğrafi İşaret |
Marka |
|
Amaç |
Ürünün üretildiği bölgenin niteliğini korumak |
Ürün veya hizmetin işletmeye ait olduğunu göstermek |
|
Kapsam |
Bölgesel ürünlere özgü özellikler |
İşletme ürünleri veya hizmetlerine ait işaretler |
|
Koruma Süresi |
Süresiz, ancak şartlara uyulmalı |
10 yıl, yenilenebilir |
|
Tescil Şartı |
Ürün belirli bölgeden gelmeli ve özgün özellikleri olmalı |
Ayırt edici olması gerekir |
|
Kullanıcılar |
O bölgedeki üreticiler ortak kullanır |
Tek bir kişi veya şirket kullanır |
|
Koruma Alanı |
Bölge ve ürünün özellikleriyle sınırlıdır |
Marka tescil edilen ürün veya hizmetlerle sınırlı |
4. Hangi Durumlarda Hangisi Kullanılır?
- Coğrafi işaret: Örneğin “Ankara Tava” denince sadece Ankara bölgesinde üretilen, o bölgenin kültürünü yansıtan ürün akla geliyorsa bu bir coğrafi işarettir.
- Marka: “Pınar” markası altında çeşitli ürünler çıkaran bir firma, ürünlerine marka tescili yaptırır.
5. Karışıklıklara Örnekler
- “Kırşehir Leblebisi” → Coğrafi işaret olarak korunabilir.
- “Leblebix” → Markadır, üreticinin kendi ürününü tanıtır.
6. Sonuç
|
Durum |
Coğrafi İşaret |
Marka |
|
Ürünün menşei önemli |
Evet |
Hayır |
|
Tekil mülkiyet |
Hayır (ortak hak) |
Evet (tekil hak) |
|
Tescil sürekliliği |
Koşullara bağlı, süresiz |
10 yıl, sonsuz yenilenebilir |
|
Hedef |
Bölge ve ürünün korunması |
İşletme ve ürünün ayırt edilmesi |
Özet
- Coğrafi işaret, bir ürünün bölgesel özelliklerini ve üretim yerini korur.
- Marka ise işletmenin ürün veya hizmetini diğerlerinden ayıran işarettir.
- Her ikisi de ayrı yasal koruma sistemlerine tabidir.
Ayrıntılı bilgi almak için0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
