Marka tescil süreci, bir işletmenin uzun vadeli başarısı için kritik bir adımdır. Ancak birçok girişimci ve işletme sahibi bu süreci yeterince tanımadan ilerlediğinde ciddi hatalarla karşılaşmakta ve bu da zaman, para ve itibar kaybına yol açmaktadır. Bu kapsamlı rehberde, marka tescilinde sık karşılaşılan hataları ve bu hatalara karşı uygulanabilecek çözüm önerilerini detaylı şekilde ele alıyoruz.
Marka Tescili Neden Önemlidir?
Bir markanın tescil edilmesi, yalnızca yasal bir formalite değil, aynı zamanda markanın varlık kazanmasıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdinde yapılan marka başvurusu sayesinde;
- Markanız yasal koruma altına alınır.
- Taklit edilmesi durumunda yasal yaptırım hakkınız doğar.
- Marka değeri yaratma ve marka sermayesi oluşturma süreci başlar.
- Franchising, lisanslama veya devretme gibi ticari işlemler mümkün hale gelir.
Tüm bu avantajlara rağmen yapılan hatalar, tescil sürecinin reddiyle veya korumanın işlevsiz hale gelmesiyle sonuçlanabilir.
1. Yanlış Sınıf Seçimi: En Yaygın ve Riskli Hata
Hatanın Tanımı:
Nice Sınıflandırması’na göre yapılan marka başvurusunda, markanın korunacağı sınıf(lar)ın yanlış veya eksik seçilmesi, markanın gerçek faaliyet alanını koruyamamasına neden olur.
Örnek:
Bir kafe işletmesi yalnızca “43. sınıf: yiyecek-içecek hizmetleri” yerine, aynı zamanda “30. sınıf: kahve, çay, hamur işleri” gibi ürün sınıflarını da seçmelidir.
Çözüm Önerisi:
- Faaliyet alanını ve gelecekteki planları doğru analiz edin.
- Yetkili marka vekillerinden destek alın.
- “Nice Sınıf Listesi”ni resmi kaynaklardan kontrol ederek sınıf kapsamlarını inceleyin.
2. Benzer Marka Araştırması Yapılmaması
Hatanın Tanımı:
Başvuru yapılmadan önce aynı ya da benzer markaların araştırılmaması, ret kararıyla sonuçlanan en yaygın sorunlardan biridir.
Sonuçları:
- Marka başvurusu reddedilir.
- Önceki hak sahibi tarafından itiraz gelir.
- Tescil alsa bile iptal davası açılabilir.
Çözüm Önerisi:
- TÜRKPATENT marka araştırma sistemi ve özel veri tabanları ile kapsamlı ön araştırma yapılmalı.
- Benzerlik sadece birebir aynılıkla sınırlı değildir; ses benzerliği, görsel benzerlik ve çağrışım da değerlendirilir.
- Uzman marka vekillerinden ön inceleme ve benzerlik analizi hizmeti alın.
3. Ayırt Edici Olmayan İfadeler Kullanmak
Hatanın Tanımı:
Sektöre ait genel tanımlamalar (örneğin: “MÜKEMMEL ÇAY” veya “KALİTELİ MOBİLYA”) ayırt edici kabul edilmez ve reddedilir.
Hukuki Dayanak:
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. maddesine göre, ayırt edici olmayan işaretler tescile uygun değildir.
Çözüm Önerisi:
- Anlamdan bağımsız, özgün ve kolay telaffuz edilen isimler tercih edin.
- Varsa sloganlarınızı, logolarınızı ve renk kombinasyonlarınızı da tescil ettirmeyi düşünün.
4. Logo Tescilinin Marka Tesciliyle Karıştırılması
Hatanın Tanımı:
Sadece logo tescil ettirip markayı koruma altına aldığını sanmak, oldukça sık yapılan yanlışlardandır.
Çözüm Önerisi:
- Hem kelime markası hem logo başvurusu yapılmalıdır.
- Kelime markası, farklı mecralarda esnek kullanım sağlar.
5. Tescilden Sonra Markayı Kullanmamak
Hatanın Tanımı:
Tescil edilen markanın belirli bir süre boyunca (genellikle 5 yıl) kullanılmaması durumunda üçüncü kişiler tarafından iptal davası açılabilir.
Risk:
Marka hakkı kaybedilir, tescil düşer.
Çözüm Önerisi:
- Markanızı başvuru tarihinden itibaren fiilen kullanmaya başlayın.
- Kullandığınızı gösteren fatura, etiket, ambalaj gibi belgeleri arşivleyin.
6. Alan Adı ve Sosyal Medya Kullanımını Tescille Karıştırmak
Hatanın Tanımı:
“.com.tr” alan adının veya sosyal medya kullanıcı adlarının alınması, tescil yerine geçmez.
Çözüm Önerisi:
- Marka tescili, alan adı veya sosyal medya kullanıcı adıyla paralel yürütülmeli.
- Marka adı ile uyumlu domain ve sosyal medya hesapları da rezerve edilmeli.
7. Yetkisiz Kişiler Üzerinden Başvuru Yapmak
Hatanın Tanımı:
Güvenilir olmayan kişi veya şirketler aracılığıyla yapılan başvurular ileride hak sahipliği sorunlarına neden olabilir.
Örnek:
Marka şirket adına kullanılmasına rağmen şahıs adına tescil edilmişse, markanın devri, lisanslaması gibi işlemler karmaşık hale gelir.
Çözüm Önerisi:
- Tescil başvurusunu gerçek hak sahibi adına yapın.
- Gerekirse şirket tüzel kişiliği adına başvuru yaparak markayı kurumsallaştırın.
8. Sadece Yurtiçi Tescil ile Yetinmek
Hatanın Tanımı:
Yurt dışında faaliyeti veya ihracatı olan markaların sadece Türkiye’de tescil edilmesi, markayı uluslararası taklitlerden korumaz.
Çözüm Önerisi:
- Madrid Protokolü kapsamında çoklu ülke başvurusu yapılabilir.
- Hedef ülkelere özel doğrudan başvurular da değerlendirilmeli.
9. Başvuru Sonrası Süreçleri Takip Etmemek
Hatanın Tanımı:
Başvuru yapıldıktan sonra süreç takip edilmezse, itirazlara zamanında yanıt verilemez veya tescil ilan süresi kaçırılabilir.
Çözüm Önerisi:
- TÜRKPATENT'in resmi bültenlerini düzenli olarak kontrol edin.
- Marka vekilinizle düzenli iletişimde kalın.
10. Yenileme Sürelerini Kaçırmak
Hatanın Tanımı:
Marka tescili 10 yıllık bir süreyle korunur. Bu sürenin sonunda yenileme yapılmazsa marka düşer.
Çözüm Önerisi:
- Yenileme tarihinden 6 ay öncesine kadar işlem yapılabilir.
- Gecikme durumunda ek ücretli 6 aylık bir süre daha tanınır.
- Otomatik hatırlatma sistemleri veya vekil aracılığıyla takibi güvence altına alınmalı.
Sonuç: Marka Tescil Süreci Bilgi ve Uzmanlık Gerektirir
Marka tescil süreci basit bir başvuru işleminden ibaret değildir. Stratejik düşünme, hukuki bilgi, sektör analizi ve uzun vadeli planlama gerektirir. Yukarıda sıralanan hatalar, çok sayıda girişimcinin karşılaştığı ortak problemler arasında yer alır.
İşletmenizin marka değerini korumak, gelecekte yaşanabilecek olası itiraz ve davaların önüne geçmek için bu süreci profesyonel destekle yürütmeniz büyük önem taşır. Ayrıntılı bilgi almak için 0216 553 22 23 telefon üzerinden hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. İletişim bilgilerimiz için tıklayın.
